โรคแพ้เหงื่อตัวเอง อันตรายไหม มีอาการ และวิธีรักษาอย่างไร

Key Takeaway

• โรคแพ้เหงื่อตัวเอง คือโรคภูมิแพ้ผิวหนังชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดผื่นคันบนร่างกายตามบริเวณที่สัมผัสเหงื่อ มักพบในผู้ที่มีผิวบอบบางและไวต่อสิ่งเร้า
• อาการโรคแพ้เหงื่อตัวเองแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ผื่นคันทั่วไปที่หายเองได้ และผื่นลมพิษรุนแรงที่อาจมีอาการปากบวม ตาบวม แน่นหน้าอก ซึ่งต้องพบแพทย์โดยด่วน
• การรักษาโรคแพ้เหงื่อตัวเองมีทั้งการทายา รับประทานยาต้านฮีสตามีน และฉีดอะดรีนาลีนในรายที่มีอาการรุนแรง โดยควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม
• ลดโอกาสการเป็นโรคแพ้เหงื่อตัวเองได้โดยหลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่น ใช้ผลิตภัณฑ์สูตรอ่อนโยน สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศดี และหลีกเลี่ยงสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดอาการ

ในประเทศที่มีอากาศร้อนแบบไทย เหงื่อออกเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้ง่ายมาก ไม่ว่าจากการเดิน ออกกำลังกาย ทำกิจกรรมนอกสถานที่ต่างๆ หรือในบางคนแค่อยู่เฉยๆ ก็เหงื่อออกได้แล้ว แต่เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมบางคนเหงื่อออกแล้วผื่นแดงขึ้นตามหน้าและลำตัว ทั้งยังมีอาการคันอีกวัน วันนี้เราจะพาคุณมารู้จักกับ “โรคแพ้เหงื่อตัวเอง” อาการเป็นอย่างไร พร้อมวิธีดูแลรักษาอย่างถูกต้องทำได้อย่างไร มาดูกันเลย

อาการแพ้เหงื่อตัวเอง คืออะไร

โรคแพ้เหงื่อตัวเอง หรืออาการแพ้เหงื่อตัวเอง คือโรคภูมิแพ้ผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่ง (Atopic Dermatitis) ผู้ที่มีอาการจะเกิดผื่นคันขึ้นตามใบหน้า ลำคอ หรือตามตัวในบริเวณที่เหงื่อออก มักเกิดกับคนที่ร่างกายไวต่อสิ่งเร้าสูง โดยเฉพาะในบริเวณผิวหนัง ทำให้คนที่แพ้เหงื่อตัวเองคันได้ง่าย ซึ่งโรคแพ้เหงื่อตัวเองอาการแบ่งได้เป็น 2 กรณี ดังนี้

สาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคแพ้เหงื่อตัวเองมีหลายอย่าง โดยปัจจัยหลักๆ ที่ทำให้เกิดอาการแพ้เหงื่อตัวเอง ดังนี้

ความร้อนและเหงื่อ

ความร้อนกระตุ้นให้ร่างกายผลิตเหงื่อเพื่อระบายความร้อน แต่ในบางคน เหงื่ออาจทำให้เกิดอาการแพ้ เช่น ลมพิษ หรือผื่นแดงได้ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติต่อเหงื่อ ทำให้รู้สึกคันหรือระคายผิวได้

สภาพแวดล้อม

สภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยสารก่อภูมิแพ้ มีส่วนกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ไรฝุ่นได้ง่ายขึ้น ซึ่งการสัมผัสฝุ่นละออง เชื้อโรค หรือเชื้อรา พร้อมๆ กับเหงื่อที่ออก จะทำให้อาการแพ้รุนแรงขึ้นกว่าเดิม และเมื่อเจอมลพิษอย่าง PM 2.5 ด้วยแล้ว อาการแพ้ก็จะยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้นไปอีก

โรคผิวหนังเดิม

คนที่เป็นโรคผิวหนัง เช่น ผิวหนังอักเสบ หรือหอบหืด มักจะมีผิวที่บอบบางและแพ้ง่ายมาก เมื่อเหงื่อออกก็จะรู้สึกคันและระคายผิวได้ง่าย ทำให้รู้สึกไม่สบายตัวและส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

ผิวบอบบาง แพ้ง่าย

คนที่มีผิวบอบบางแพ้ง่ายมักมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคแพ้เหงื่อตัวเอง และเมื่อเหงื่อออกอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่ายเพราะระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง จึงทำให้เกิดผื่นแดงและคันตามตัวได้

อาการผื่นคันบนผิวหนังที่เคยเป็นในบริเวณที่สัมผัสเหงื่อ

อาการผื่นคัน แพ้เหงื่อมักพบได้ในผู้ที่มีประวัติโรคภูมิแพ้ผิวหนัง มักมีอาการผื่นคัน หรือคันตามบริเวณที่มีเหงื่อมากเช่น ข้อพับต่างๆ ซอกคอ หรือตามลำตัว โดยจะมีลักษณะเป็นผดผื่นคันและจะยุบหายไปเองเมื่อผ่านไปสักระยะหนึ่ง แต่หากสัมผัสเหงื่ออีกครั้ง อาการแพ้เหงื่อตัวเองก็จะกลับมาอีก 

ผื่นลมพิษที่เกิดจากการกระตุ้นจากเหงื่อ

เป็นอาการที่เกิดจากภาวะแพ้เหงื่อตัวเองโดยตรง สาเหตุมาจากการกระตุ้นการตอบสนองทางภูมิต้านทานที่ผิวหนังต่อการสัมผัสเหงื่อ โดยมีลักษณะอาการคือ มีจุดนูนแดง ตุ่มแพ้เหงื่อตัวเองขึ้นตามตัว หลังจากนั้นจะขยายออกเป็นปื้นนูนคันซึ่งเป็นลักษณะของลมพิษ ความรุนแรงของผื่นแตกต่างกันไปในแต่ละคน เริ่มจากอาการไม่รุนแรง หายเองได้ในครึ่งชั่วโมง หรือในบางรายก็มีอาการปากบวม ตาบวม และแน่นหน้าอก ซึ่งหากมีอาการเหล่านี้ควรพบแพทย์โดยด่วน

ทั้งนี้หลายคนอาจสงสัยว่า เป็นสิวจากการแพ้เหงื่อได้ไหม แท้จริงแล้วตุ่มแพ้เหงื่อตัวเองที่มีลักษณะเป็นจุดนูนแดงขึ้นตามตัวนั้นเป็นผื่นจากการแพ้ไม่ใช่ผื่นจากผิวแต่อย่างใด อาการแพ้เหงื่อตัวเองจะมีลักษณะเป็นผื่นหรือตุ่มคัน และรอยปื้นแดงๆ บนผิวหนังเท่านั้น 

หากพบตุ่มใส ลักษณะคล้ายสิวอักเสบ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังเพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุของอาการที่แท้จริง

แพ้เหงื่อตัวเองอันตรายไหม

สำหรับคำถามยอดนิยมที่ว่า แพ้เหงื่อตัวเองอันตรายไหม คำตอบคือ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ โดยปกติแล้วอาการแพ้เหงื่อตัวเองจะหายได้เองในเวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง ก็จะไม่อันตรายมากนัก แต่หากมีอาการรุนแรง ปล่อยไว้เกินหนึ่งชั่วโมงแล้วผื่นแดงคันก็ยังไม่หายไป หรือมีอาการวิงเวียนศีรษะ หายใจลำบากร่วมด้วย ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน เพราะเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงความรุนแรงของอาการ

โรคแพ้เหงื่อตัวเองมีวิธีรักษาหลากหลายวิธี เริ่มได้โดยการพบแพทย์ หากเหงื่อออกแล้วคันยิบๆ ควรรีบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังเพื่อทำการตรวจเช็กอาการและรักษาโรค แพทย์อาจจ่ายยาแก้แพ้เหงื่อตัวเองมาให้ โดยแบ่งออกเป็น

การรักษาด้วยการทายา

ยาทาแพ้เหงื่อตัวเอง เช่น ครีมคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroid) เป็นยาที่ใช้เพื่อบรรเทาอาการระคายผิว บรรเทาอาการอักเสบ เพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนัง ช่วยไม่ให้ผิวหนังบาง

การรักษาด้วยการรับประทานยา

ยารับประทาน ยาแก้แพ้สามารถยับยั้บสารฮีสตามีน (Histamine) ที่ทำให้เกิดอาการแพ้ บรรเทาอาการแพ้เหงื่อตัวเอง ทำให้อาการแพ้ค่อยๆ ลดลง เช่น

• ไฮดรอไซซีน (Hydroxyzine)
• ลอราทาดีน (Loratadine)
• เฟโซเฟนาดีน (Fexofenadine)
• ไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine)
• เซทิริซีน (Cetirizine) 

ยาฉีดรักษาแพ้เหงื่อตัวเอง

ยาฉีดรักษาอาการแพ้เหงื่อตัวเอง ฉีดยาอะดรีนาลีน (Adrenaline) สำหรับในผู้ป่วยรายที่มีอาการแพ้รุนแรงเท่านั้น ยาจะช่วยขยายช่องทางเดินหายใจแก้อาการหายใจไม่ออก 

การแพ้เหงื่อตัวเองเป็นปัญหาที่สร้างความรำคาญใจให้กับหลายคน วิธีการลดโอกาสการเกิดการอาการแพ้เหงื่อตัวเองที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดเหงื่อออกมากและดูแลผิวให้สะอาดอยู่เสมอ มาดู 4 วิธีป้องกันอาการแพ้เหงื่อตัวเองได้ดังนี้

1. หลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่น เลือกเจลอาบน้ำสูตรอ่อนโยน

สำหรับผู้ที่มีผิวแพ้ง่ายหรือเหงื่อออกแล้วรู้สึกไม่สบายผิว การเลือกผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวมีความสำคัญอย่างยิ่ง Atoderm Gel douche  และ Atoderm Huile de douche เป็นเจลอาบน้ำและออยล์อาบน้ำที่ได้รับความนิยมสำหรับผิวบอบบาง แพ้ง่าย  

• Atoderm Gel douche เหมาะสำหรับผิวที่ต้องการทำความสะอาดอย่างอ่อนโยนและคงความชุ่มชื้น
• Atoderm Huile de douche เหมาะสำหรับผิวแห้งมากถึงแห้งมาก และผิวที่มีอาการไม่สบายผิว

นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการอาบน้ำด้วยน้ำร้อนจัด เนื่องจากความร้อนจะทำให้ผิวแห้งคันและระคายผิวมากขึ้น แนะนำให้อาบน้ำอุ่น และเช็ดตัวให้แห้งเบาๆ รวมถึงทาโลชั่นบำรุงผิวทันทีเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิว

2. เลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวสูตรเพื่อผิวแพ้ง่าย

เลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่อ่อนโยนอย่าง Atoderm Intensive baume ที่เหมาะสำหรับทุกสภาพผิว โดยเฉพาะผิวแพ้ง่าย ผิวขาดน้ำ ผิวแห้งกร้าน ตัวครีมช่วยปลอบประโลมผิว ลดอาการระคายผิว พร้อมคืนความชุ่มชื้นให้ผิวดูสุขภาพดี ใช้ได้ทั้งผิวหน้าและผิวกาย อ่อนโยนต่อผิวบอบบางของทารกแรกเกิด ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีผิวแพ้ง่าย ผ่านการพิสูจน์ทางคลินิกแล้วว่าช่วยให้ผิวรู้สึกสบาย ไม่แห้งตึงนานถึง 6 เดือน

3. สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี

ไม่ควรสวมใส่เสื้อผ้าที่ไม่สามารถระบายความร้อนได้ เช่น เสื้อหนาๆ เสื้อโค้ท เพราะจะทำให้เกิดเหงื่อ ไม่สามารถระบายอากาศออกไปได้ เกิดเป็นความอับชื้น กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้เสื้อผ้า หรือแพ้เหงื่อตัวเองในที่สุด จึงควรสวมเสื้อผ้าที่โปร่งสบาย ไม่รัดแน่นจนเกินไป

4. หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ก่อให้เกิดอาการแพ้

หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เช่นหลีกเลี่ยงการไปยังสถานที่ที่มีสภาพแวดล้อมที่ไม่สะอาด หรือสถานที่ที่มีฝุ่นละอองเยอะ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดอาการแพ้เหงื่อตัวเองขึ้นมาได้ นอกจากนี้ ควรเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม ไม่ควรรับประทานอาหารที่จะก่อให้เกิดเหงื่อได้ง่าย เช่น อาหารรสชาติเผ็ด หรือเครื่องดื่มร้อน

สรุป 

โรคแพ้เหงื่อตัวเองเกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อความร้อน จนทำให้เหงื่อออก สารประกอบในเหงื่ออาจไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของแบคทีเรียหรือเชื้อราบนผิวหนัง ทำให้เกิดผื่นคัน ผื่นลมพิษบนผิวหนัง สามารถรักษาภูมิแพ้เหงื่อตัวเองได้ด้วยการพบแพทย์หรือใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการ และใช้ครีมบำรุงที่เหมาะกับสภาพผิวแพ้ง่าย