สารบัญบทความ

 

ผิวแห้งอาจไม่ใช่ปัญหาที่น่ากังวลมากนักจนกระทั่งเกิดอาการคันผิวจากผิวที่แห้ง ขาดน้ำ ขาดความชุ่มชื้น อาจทำให้รู้สึกรำคาญใจ เป็นแผลจากการเกาผิว หรือเกิดเป็นผื่นแดงจากอาการแพ้ได้

ปัญหาผิวแห้งคันเกิดได้กับทุกเพศ ทุกวัย ทั้งลูกเล็กเด็กน้อย ผู้สูงอายุ วัยทอง การเข้าใจถึงที่มาของผิวแห้งขาดน้ำเพื่อดูแลผิว ป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้น จึงเป็นการดูแลผิวก่อนจะเกิดอาการอื่นตามมาได้

    ผิวแห้งคัน เกิดจากอะไร

    ผิวแห้งคันเกิดจากน้ำมันที่เคลือบอยู่บนผิวลดลง ผิวจะขาดปราการธรรมชาติที่ปกป้องผิว ทำให้ผิวขาดน้ำ ขาดความชุ่มชื้น ผิวแห้ง สามารถพบได้ในบุคคลทุกเพศทุกวัย และสาเหตุการเกิดอาจแตกต่างกันขึ้นอยู่กับอายุและเพศ

    ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการผิวแห้ง ได้แก่

    • ฮอร์โมน ระดับฮอร์โมนในร่างกายที่ไม่สมดุลสามารถส่งผลต่อการผลิตน้ำมันและการกักเก็บความชุ่มชื้นในผิว ก่อให้เกิดสภาวะผิวแห้งมากกว่าปกติได้
    • ยารักษาโรคบางชนิด อาจเห็นได้ชัดในยาที่เป็นยาสำหรับทาเพื่อลดสิวที่มีส่วนผสมซึ่งอาจทำให้ผิวแห้งได้เช่น กรดวิตามินเอ เมื่อใช้อย่างต่อเนื่องอาจทำให้ผิวแห้งลอกเป็นขุยได้
    • ความชื้นในอากาศ หากเป็นฤดูร้อน แสงแดดแรงจัด หรือสถานที่ที่มีอากาศร้อน มีความชื้นในอากาศน้อย ไม่มีฝนตก อากาศแห้ง เป็นปัจจัยที่ส่งผลให้ผิวแห้งได้
    • การอาบน้ำบ่อยเกินไป การอาบน้ำบ่อยๆโดยเฉพาะน้ำอุ่นสามารถส่งผลให้ผิวสูญเสียน้ำมันที่ปกป้องชั้นผิวด้านนอก ทำให้กักเก็บความชุ่มชื้นของผิวได้น้อยลง
    • สบู่ที่มีความด่างเกินไป สบู่สำหรับทำความสะอาดที่มีค่าเป็นด่างก็ส่งผลให้ผิวแห้งได้ การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีค่า pH ใกล้เคียงกับผิว เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีค่า pH 5.5 เป็นวิธีหนึ่งในการช่วยถนอมผิวให้ผิวกักเก็บความชุ่มชื้นได้
    • การใช้สเปรย์แอลกอฮอล์ การใช้สเปรย์แอลกอฮอล์ฉีดทำความสะอาดผิวอยู่เสมอส่งผลให้ผิวแห้งหยาบได้จากค่าความด่างของแอลกอฮอล์ การใช้สเปรย์ที่มีส่วนผสมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวอาจช่วยได้ เช่น อโลเวร่า วิตามินอี

    • เบื้องต้นอาจจะเห็นผิวแห้งเป็นวงบางจุด ไม่มีอาการคัน แต่เมื่อสัมผัสแล้วอาจรู้สึกว่าผิวหยาบกว่าปกติ
    • หากไม่มีการบำรุงเพื่อความชุ่มชื้น อาจพบว่าผิวเริ่มมีการคันยุบยิบ เมื่อเกาแล้วอาจเกิดผิวลอกเป็นขุยได้
    • ผิวแห้งคันลอกจะมีอาการรุนแรงขึ้นสังเกตได้จากอาการคัน เป็นผื่น ผิวลอกเป็นขุยหรือเป็นแผ่น
    • หากมีอาการผิวแห้งเป็นผื่นคัน ควรระมัดระวังการเกาผิวเพราะอาจทำให้ผื่นคันลุกลามไปยังบริเวณอื่น หรือทำให้ผิวลอก ระคายเคือง และอาจเกิดเป็นแผลได้ด้วย
    อาการของผิวแห้งคัน

    ผิวแห้งคันจะพบได้มากเป็นพิเศษในผู้สูงอายุเนื่องจากผิวหนังมีการเปลี่ยนแปลงตามวัย การสร้างไขมันสำหรับเคลือบผิวลดลงส่งผลให้ความสามารถในการกักเก็บความชุ่มชื้นในผิวลดลง ความยืดหยุ่นของผิวหรือคอลลาเจนลดลง ส่งผลให้ผิวหนังเหี่ยวย่น เกิดผิวหยาบกร้าน ลักษณะของผิวอาจแตกเป็นลายเกล็ด ลอกเป็นขุย เป็นสะเก็ดได้ง่ายขึ้น

    ผู้ป่วยหลายรายประสบปัญหาผิวคัน แห้งกร้าน เป็นผลกระทบจากอาการป่วยต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวาน โรคไตโรคภูมิแพ้ โรคเอดส์ โรคมะเร็ง และโรคอื่นๆ เพราะผู้ป่วยโรคประจำตัวเหล่านี้อาจได้รับการรักษาที่เกิดผลกระทบให้ผิวแห้งได้ เช่น ระดับฮอร์โมนไม่คงที่ ไม่สมดุล หรือกระบวนการรักษาโรคอย่างการฉายรังสี คีโม การฟอกไต

    เด็กโดยเฉพาะเด็กเล็กที่ร่างกายยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ โครงสร้างผิวหนังจะไม่ค่อยแข็งแรงเท่าวัยผู้ใหญ่ส่งผลให้การกักเก็บความชุ่มชื้นในผิวยังทำงานได้ไม่ดีพอ และการผลิตไขมันยังทำงานได้ไม่เต็มที่ ผิวเด็กจึงมีความเซนซิทีฟ แพ้ง่าย และแห้งง่าย เกิดอาการแพ้หรือเป็นผื่นได้ง่ายกว่าปกติ

    แม้ว่าบางกลุ่มคนมีแนวโน้มเกิดอาการผิวแพ้ง่าย ผิวอักเสบได้มากกว่าปกติ แต่บุคคลทั่วไปก็สามารถประสบปัญหาโรคผิวหนังคันแห้งได้จากปัจจัยรอบตัวเช่น สภาพอากาศ ระดับความชื้น สบู่ นิสัยการอาบน้ำ หรือสภาพผิวของแต่ละบุคคลที่แตกต่างกัน

    การฟื้นฟูผิวแห้งคัน ผิวหยาบกร้าน สามารถทำได้ด้วยการเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิว เช่น โลชั่น และควรเลือกผลิตภัณฑ์ด้วยความละเอียดเพื่อหลีกเลี่ยงอาการระคายเคืองผิว และเลี่ยงส่วนผสมที่อาจทำให้เกิดอาการแพ้ในภายหลัง ครีมเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวโดยเฉพาะบริเวณผิวหน้าควรหลีกเลี่ยงส่วนผสมของแอลกอฮอล์ น้ำหอม พาราเบน เพื่อไม่ให้ผิวแห้งคันเกิดการระคายเคืองที่อาจทำให้ผิวคันยุบยิบมากกว่าเดิม

    การอาบน้ำวันละ 1-2 ครั้ง ไม่อาบบ่อยจนเกินไป จะช่วยป้องกันร่างกายจากการสูญเสียน้ำมันเคลือบผิวธรรมชาติซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการรักษาความอิ่มน้ำของผิว ช่วยดูแลผิวไม่ให้เกิดภาวะแห้งคันหรือขาดน้ำ การอาบน้ำในอุณหภูมิที่เหมาะสมอย่างการอาบน้ำเย็น หลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่น การแช่น้ำร้อน จะช่วยป้องกันการระเหยหรือการสูญเสียน้ำในผิวได้

    อย่าแคะ แกะ เกาผิว รวมถึงการหลีกเลี่ยงการสวมใส่เสื้อผ้าหรืออุปกรณ์ที่ทำให้ผิวเกิดการเสียดสีเพื่อป้องกันผิวเกิดความระคายเคืองซึ่งอาจส่งผลให้ผิวชั้นนอกบางกว่าปกติและอาจจะลอกในที่สุด

    การดื่มน้ำให้เพียงพอจะช่วยให้ร่างกายรักษาความชุ่มชื้นและระดับน้ำในร่างกายโดยรวมได้ ช่วยป้องกันร่างกายจากภาวะขาดน้ำ เป็นส่วนที่สำคัญในการรักษาระดับความชุ่มชื้นของผิวตลอดทั้งวัน

    หลีกเลี่ยงการถูกแสงแดดเป็นเวลานาน เพราะแสงแดดไม่ได้มีแค่เพียงความร้อนที่จะทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้นเพียงอย่างเดียว แต่แสงแดดประกอบไปด้วยรังสีซึ่งทำร้ายผิวได้ทั้งผิวชั้นนอกและผิวชั้นใน การเลี่ยงแสงแดดจะเป็นการรักษาผิวไม่ให้เสียความชุ่มชื้นในชั้นผิว และช่วยป้องกันไม่ให้ผิวถูกทำร้ายด้วย